Dubbele handschoenen voor volledige bescherming

hidden1hidden2

David Revez over perforatie-indicatie en waarom hij dubbele handschoenen draagt

Als je zorgverleners vraagt naar het dragen van dubbele handschoenen als een veiligheidsmaatregel, ongeacht het type ingreep, krijg je gemengde reacties. Hoewel alle chirurgen het eens zijn met uitspraken als 'mijn handen zijn alles voor me!', 'mijn handen zijn een verlengstuk van mijn jarenlange opleiding', of 'na mijn hersenen zijn mijn handen mijn belangrijkste lichaamsdelen, zonder mijn handen kan ik niets doen', bestaat er bij sommige chirurgen nog steeds weerstand tegen het dragen van dubbele handschoenen, terwijl anderen juist weigeren om te opereren zonder dubbele handschoenen.

Elk contact met bloed brengt een risico in de vorm van via bloed overgedragen ziekten, zoals hepatitis en hiv, met zich mee. Dat is dan ook de voornaamste reden dat het gebruik van operatiehandschoenen algemeen is ingevoerd. Maar omdat geregeld gaatjes in handschoenen ontstaan (bij sommige operatietypes zelfs in 45% van de gevallen) die gemakkelijk over het hoofd worden gezien (tot 92% van de gevallen), wordt het dragen van dubbele handschoenen aanbevolen als een extra beschermlaag bij alle chirurgische ingrepen – niet alleen bij ingrepen met hoog risico. Het is aangetoond dat het gebruik van dubbele handschoenen het risico op verspreiding van door bloed overgedragen ziekten vermindert, waardoor het risico op blootstelling aan gevaarlijke en dure kruisbesmetting en infectie afneemt voor zowel patiënt als chirurg. De Cochrane Review 2014 meldt dat het gebruik van dubbele handschoenen het risico op besmetting met 65 procent vermindert en het risico op perforatie van de binnenhandschoen met 71 procent beperkt, vergeleken met enkele handschoenen.

hidden1hidden2

Het menselijk kapitaal beschermen

Waarom is deze extra veiligheidslaag zo belangrijk, en waar komt die weerstand vandaan? Afgezien van de gemoedsrust en het feit dat het gebruik van dubbele handschoenen aantoonbare bescherming biedt voor de gezondheid van personeel en patiënt, kunnen dubbele handschoenen ook in andere opzichten als een beschermingsmaatregel worden beschouwd. Zo is de praktijk en het beleid van het dragen van dubbele handschoenen voor een ziekenhuis ook een vorm van kapitaalbescherming. Hoezo?

Ten eerste vormen de handen en de opleiding van een chirurg zijn/haar middelen van bestaan en in het verlengde daarvan het 'levensbloed' van het ziekenhuis. De opleiding en het werk dat hij/zij heeft gedaan in een ziekenhuis vertegenwoordigt een waarde. En hetzelfde geldt voor het volledige chirurgische team. Vanuit gezondheidseconomisch oogpunt beschermt het gebruik van dubbele handschoenen het ziekenhuispersoneel én het ziekenhuis, doordat risico’s beperkt worden.

Alle professionele zorgverleners die ooit een snijwond of naaldenprik hebben opgelopen, kunnen meepraten over de angst, de slapeloze nachten en de zorgen in de dagen na de blootstelling aan bloed en dat tot de onderzoeksuitslagen bekend zijn. Ze werken met hun handen en zijn afhankelijk van optimale bescherming. Dit soort letsel kan tot verlies van werktijd, mogelijk emotioneel trauma voor patiënt en personeel en zelfs rechtszaken en financiële consequenties leiden.

De onderzoeken en preventieve behandeling na blootstelling kunnen duur zijn. Volgens vier Amerikaanse zorginstanties zijn de gemiddelde behandelingskosten bij blootstelling aan een patiënt met hepatitis C 650 USD, en bij blootstelling aan een patiënt met hiv maar liefst 2.456 USD. Ook in Europa is het een kostbare aangelegenheid. In Spanje varieerden de kosten tussen 172 EUR, indien de patiënt negatief testte voor hepatitis B en C en hiv, tot 1.502 EUR wanneer de patiënt hepatitis C- en hiv-positief bleek.

Een andere bezorgdheid is natuurlijk het risico op en de behandeling van een postoperatieve wondinfectie, die de duur van de ziekenhuisopname van een patiënt kan verdubbelen (gemiddeld 16,8 extra dagen) en een week extra (7,4 dagen) antibioticabehandeling kan vereisen. In feite komt dit overeen met een stijging van de totale zorgkosten met 61 procent.

Dubbele handschoenen dragen is een eenvoudige en doeltreffende manier om de kosten van beroepsmatige blootstelling aan percutaan letsel te verminderen.

hidden1hidden2

Programmeer bescherming in je brein: de laatste tastgevoelige hobbel

Citaat van Julie Karlsson, traumaverpleegkundige: ‘Tegen artsen die geen dubbele handschoenen dragen, zeg ik: “Doe het!”. Het is een simpele manier om jezelf en alle anderen te beschermen. Het is bewezen dat dit de risico's en kosten verlaagt. De laatste puzzelstukjes zijn de weerstand tegen dubbele handschoenen bestrijden en het gebruik van dubbele handschoenen stimuleren.’ Meer chirurgen en hun personeel zouden zich moeten beschermen tegen de gevaren en risico's. Dat begint met omdenken en 'omprogrammeren' naar een waakzamere, wetenschappelijke benadering waarbij veiligheid voorop staat.

Professionele zorgverleners geven aan dat de wens én de noodzaak van extra bescherming bestaat en die vraag komt ook in wetgeving en adviezen als een prioriteit naar voren. Zo wordt bijvoorbeeld in de Sharps Agenda in de VS en EU-richtlijn 2010/32/EU inzake preventie van scherpe letsels in Europa, aanbevolen om dubbele handschoenen te dragen als een beschermende maatregel tegen scherpe letsels en de feitelijke consequenties ervan. In samenhang daarmee adviseren instanties zoals Centers for Disease Control and Prevention (CDC), Occupational Safety and Health Administration (OSHA), de Association of periOperative Registered Nurses (AORN) en het American College of Surgeons (ACS), om er maar een paar te noemen, allemaal om dubbele handschoenen te dragen bij invasieve chirurgie. Bewijsmateriaal ondersteunt dat dubbele handschoenen dragen de standaard zou moeten zijn voor alle chirurgische ingrepen, en de meeste adviezen, wetgeving en wetenschappelijke uiteenzettingen benoemen het gebruik van dubbele handschoenen als een 'best practice'.

Het laatste tegenargument – en vaak de laatste hobbel – bij het invoeren van dubbele handschoenen is gewoonlijk de tastgevoeligheid. Vergeleken met de winst op het gebied van veiligheid is het verlies aan tastgevoeligheid door het dragen van dubbele handschoenen verwaarloosbaar. De prestaties komen niet in gevaar bij het dragen van dubbele handschoenen. Onderzoek heeft aangetoond dat na een gewenningsperiode (de meeste chirurgen zijn binnen twee dagen gewend aan dubbele handschoenen), de behendigheid en tastgevoeligheid niet beperkt worden vergeleken met geen of enkele handschoenen dragen. Innovaties bij het creëren van operatiehandschoenen die dunner dan ooit en sensitiever zijn, kunnen de argumenten tegen dubbele handschoenen ontzenuwen.

De volgende stap naar volledige bescherming is het invoeren van een perforatie-indicatiesysteem. Dubbele handschoenen met een gekleurd perforatie-indicatiesysteem (met een duidelijke, snelle en grote indicator voor vroegtijdige detectie, waardoor het risico onmiddellijk verlaagd kan worden) betekenen nog meer veiligheid in de OK. Beter kunnen de chirurg, het personeel en de patiënt niet beschermd zijn.

hidden2

Producten en oplossingen