De gevaren van chirurgische rook

Wat is chirurgische rook?

Chirurgische rook is de rook die vrijkomt tijdens chirurgische interventies met weefsel. Dit schadelijke en stinkende bijproduct bevat zowel organisch als anorganisch materiaal. De rook kan het zicht op het operatiegebied ook belemmeren, wat tot een veiligheidsrisico kan leiden voor de patiënt.

De rook bevat chemische en bacteriologische componenten, die allebei hun eigen gezondheidsrisico's met zich meebrengen. Chemische deeltjes zijn vaker kleiner, terwijl biologische deeltjes groter zijn. Beide soorten deeltjes kunnen echter potentiële gevaren vormen voor de gezondheid. Chirurgische rook kan koolstof, koolwaterstof, virusdeeltjes, giftige gassen, celresten, door bloed overgedragen stoffen, kankerverwekkende stoffen en tal van schadelijke stoffen zoals benzeen, tolueen en formaldehyde bevatten.

Hoe worden zorgverleners eraan blootgesteld? Welk risico lopen ze?

Eerder vermeldden we al dat bij het gebruik van thermische apparaten cellen kunnen verbranden en verdampen. Daardoor komt rook vrij, die opstijgt en zich in de hele ruimte verspreidt. Het team wordt blootgesteld aan aanzienlijke risiconiveaus, die wel eens worden vergeleken met het roken van sigaretten. Volgens sommigen staat slechts 1 gram chirurgische rook op het gebied van toxiciteit gelijk aan het roken van 3 tot 6 sigaretten. In het operatiekwartier mag redelijkerwijs worden aangenomen dat er tijdens de doorsnee chirurgische procedure een paar gram chirurgische rook (of meer) vrijkomt. Ervan uitgaand dat er tijdens de gemiddelde werkdag 5 operatieve procedures met thermische energie worden uitgevoerd, worden gezondheidswerkers mogelijk onbewust blootgesteld aan dezelfde toxiciteit als wanneer ze 20 tot 30 sigaretten per dag zouden roken.

De keuze om sigaretten te roken is natuurlijk een kwestie van levensstijl, maar gezondheidswerkers kiezen niet noodzakelijkerwijs om op deze manier te worden blootgesteld. Ze worden mogelijk onbewust blootgesteld aan het equivalent van 20-30 sigaretten.

Waarom worden afzuigapparaten voor chirurgische rook nog steeds niet op grote schaal gebruikt?

Dat kan verband houden met het feit dat er voorheen een gebrek aan bewustzijn was over de gevaren van chirurgische rook. Het is ook mogelijk dat een aantal gevolgen van blootstelling slechts na lange tijd optreden, waardoor gegevens van individuen misschien niet meer kunnen worden verzameld. Stellingen rond de morbiditeit of mortaliteit als gevolg van blootstelling aan chirurgische rook blijven dus subjectief. Het is wederom interessant dat SARS/COV-2 een aantal vragen en bezorgdheden heeft opgeroepen over het risico van blootstelling. Het coronavirus is klein – even klein als vele andere kleine deeltjes die al aanwezig waren in chirurgische rook vóór de pandemie.

Bovendien zijn er een aantal beperkingen verbonden aan de oplossingen die tot hiertoe werden aangeboden. Chirurgen hebben geklaagd over het 'lawaai’ van de oplossingen, dat onnodige afleidingen veroorzaakt, en voor sommigen ‘zijn handbediende puntafzuigingsapparaten veel te groot en onhandig’.

Eindelijk is er een nieuwe oplossing op de markt die deze bezorgdheden verhelpt.

Wilt u meer te weten komen over chirurgische rook?

Download het handboek over chirurgische rook (in het Engels)